محیط زیست، گنجینه‌ای رو به نابودی

توجه و ضرورت به اهمیت محیط زیست به عنوان سرمایه غیرقابل بازگشت به چرخه طبیعت و زندگی، مهمترین دلیل توجه به امر محیط زیست است.

به گزارش خبرنگار صبح قزوین ( صبح قزوین )، منطقه خراسان‌ جنوبی، اکولوژی زیست بوم بشری با گسترش روز افزون صنایع و نیازهای متعدد بشری رفته رفته رو به تغییر و تخریب است و همین امر موجب از میان رفتن هزاران گونه از گیاهان، نباتات، حیوانات و موجوداتی هستند که حضورشان در چرخه طبیعت و حیات بشری بسیار حائز اهمیت است.

روند بی‌رویه رشد حیات بشری از یک سو، دست درازی بیش از حد به منابع طبیعی و افزون‌خواهی انسان‌ها چهره طبیعت کره زمین را رو به نابودی کشانده است.

برخی از پزشکان معتقدند گسترش بسیاری از بیماری‌ها به دلیل از میان رفتن گونه‌ای از ‌موجودات زنده در طبیعت است و هر موجود زنده‌ای که در طبیعت حیات دارد کاربری ویژه‌ای در اکوسیستم طبیعت و حیات انسانی دارد.

پرویز آرامنش مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی به خبرنگار صبح قزوین ، گفت: جهان زنده زنجیره حیاتی باور نکردنی است که نابودی حتی یک حلقه آن بدون کیفر نمی‌ماند.

وی ادامه داد: جانوران محتاج گیاهان هستند که قادرند انرژی خورشیدی را به غذا تبدیل کنند و گیاهان برای انتقال دانه‌های گرده و بارور کردن آنها، محتاج جانوران هستند و بقای جانوران منوط به بقای طعمه‌هایشان است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی با بیان اینکه تلاش‌های بی‌شماری در راستای حفظ زمین از فاجعه زیست‌محیطی صورت گرفته است، اما تهدید اکوسیستم از جهات مختلف همچنان ادامه داشته و ممکن است در نهایت موجب از بین رفتن آن شود، افزود: وظیفه همه ما بوده که جلوی تخریب زمین و طبیعت آن را گرفته و اقدامات فوری برای کاهش تمام احتمالات از دست رفتن این خانه زیبا انجام شده است.

آرامنش با بیان اینکه اگر همه دست به دست هم بدهیم می‌توانیم تغییر اساسی برای محیط ایجاد کنیم، تصریح کرد: شاید ظرف چند سال آینده ببینیم میزان ویرانی محیط‌زیست کاهش یافته، پس در راستای حفظ محیط‌زیست کوشا باشیم.

وی با بیان اینکه انسان خواسته و ناخواسته روند طبیعی محیط زیست خود را دگرگون کرده است، بیان کرد: هر روز درختان بسیاری قلع و قمع می‌شوند، آب‌ها به هدر رفته و آلوده شده، جنگل‌های طبیعی از میان رفته، بسیاری از گونه‌های زیستی در حال انقراض هستند و صدها گونه به علت از دست دادن زیستگاه‌های خود، نابود می‌شوند.

انسان؛ مهم‌ترین عامل تخریب محیط زیست

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی عنوان کرد: متأسفانه، آدمی بر خلاف دیگر موجودات، همواره تأثیر عمیقی در نابودی و تهدید محیط زیست از خود بر جای گذاشته چنان که اکنون از مهم‌ترین عوامل تخریب محیط زیست شناخته می‌شود.

آرامنش با بیان اینکه تخریب بلای جان انسان شده و یک تهدید جدی برای سلامت آنان محسوب می‌شود، افزود: در دنیا پس از خشونت و تروریسم، تخریب محیط زیست مهمترین عاملی است که حیات بشر را تهدید می‌کند.

وی گفت: بی‌تردید اقدام و اجرای هرگونه برنامه نیاز به دانش کافی و شناخت لازم عموم افراد از محیط زیست و آلاینده‌های آن دارد با توجه به خطری که محیط زیست را تهدید می‌کند، همگان باید "هم زیستی با طبیعت" را بیاموزیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی ادامه داد: پدیده گرد و غبار هم مشابه دیگر مخاطرات زیست محیطی، طبیعی بوده و مقابله و مدیریت آن مانند سایر مخاطرات شامل مدیریت ریسک و مدیریت بحران است.

آرامنش با بیان اینکه خراسان‌جنوبی، استانی خشک است، تصریح کرد: با توجه به شرایط آب و هوایی استان می‌توان با یک برنامه چند ساله راه‌های اصلاح الگوی مصرف آب و افزایش میزان بهره‌وری آن در کشاورزی را به اجرا گذاشت تا جلوی هرگونه نیاز جدیدی به آب‌گرفته شود.

وی با بیان اینکه سد‌سازی‌ از مهم‌ترین پروژه‌هایی است که باید متوقف شود، بیان کرد: رودخانه‌ها شریان طبیعی حیات در زیست‌کره هستند و قطع این شریان منجر به سکته طبیعت و مشکل ریز گردها را هر روز تشدید می‌کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی عنوان کرد: محیط زیست استان با پدیده‌هایی مانند خشکسالی‌های پی در پی مواجه شده که به تبع آن افزایش پدیده ریزگردها، کاهش سفره آب زیر زمینی و شور شدن آب ها، خالی شدن تعداد زیادی ازروستاها از سکنه و مهاجرت به سمت شهرها، رانش زمین را در پی داشته است.

آرامنش افزود: استان بدلیل عدم استقرار واحدهای صنعتی بزرگ مشکل خاصی در زمینه آلودگی هوا را نداشته ولیکن باید نظارت کافی بر صنایع فعلی جهت رعایت استانداردهای محیط زیست وجود داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه خشکسالی‌های اخیر منابع آبی و پوشش گیاهی را به شدت کاهش داده است، یادآور شد: کمبود شدید آب و پوشش گیاهی در بعضی از مناطق حفاظت شده، مسئولان محیط زیست استان را نگران کرده است.

رباط شور و مظفری جز مناطق بحرانی استان است

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی گفت: مناطق رباط شور و مظفری از لحاظ آب و پوشش گیاهی جز مناطق بحرانی است که محیط بانان این مناطق به حیات وحش حیوانات در شهرستان‌های بشرویه و فردوس به صورت دستی آب و علوفه می‌رسانند تا تلفات حیات وحش در اثر ضعف و بی‌حالی به حداقل برسد.

آرامنش با اشاره به راهکارهای مقابله با تخریب محیط زیست گفت: ایجاد کمربند فضای سبز اطراف شهرها، حفظ وگسترش فضای سبز درون شهری، توسعه و تجهیز مراکز درمانی و پزشکی و کنترل فعالیت‌های عمرانی و منابع ساکن تولید گرد و غبار از جمله راهکارهای مقابله با تخریب محیط زیست است.

وی، استفاده از فناوری‌های نو در مهار گرد و غبار، افزایش آگاهی‌های عمومی و مدیریت صحیح منابع آب و خاک، مقابله با بیابانزایی و شناسایی کانون‌های بحران، اجرای طرح های مدیریت هرزآب، تهیه طرح اجرایی مدیریت مناطق بیابانی و مالچ پاشی جهت مهار خاک های نرم عرصه‌های بیابانی خصوصا در کانون‌های بحرانی را نیز از سایر اقدامات مقابله با تخریب محیط زیست دانست.

برداشت بی‌رویه منابع آب زیرزمینی و آبیاری های غرقابی محصولات کشاورزی در جای جای این استان پهناور مزید بر علت شده تا بحران آب را به صورت محسوس احساس کرده که زنگ خطری برای طبیعت استان محسوب می‌شود.

برداشت بی‌رویه منابع آب زیرزمینی زنگ خطری برای طبیعت استان

مهدی اله پور معاون فنی محیط زیست خراسان جنوبی نیز با اشاره به روش‌های کنترل حفاظت محیط زیست، به خبرنگار صبح قزوین گفت: استفاده از پوشش گیاهی زنده یا بقایای محصولات کشاورزی برای حفاظت خاک، استفاده از نقش بند، تقویت پوشش گیاهی، استفاده از کشت متناوب و بر جای گذاشتن باقی محصول پس از برداشت از روش‌های کنترل حفاظت محیط زیست است.

وی بیان کرد: عمود قرار دادن نوارها نسبت به جهت باد غالب، استفاده از کود حیوانی، استفاده از مالچ شنی، استفاده از محصولات پلیمر، مدیریت خاک که مشتمل بر روش‌های آماده سازی خاک برای افزایش رشد پوشش گیاهی و بهبود ساختمان خاک به منظور افزایش مقاومت آن در برابر فرسایش از روش‌هایی دیگر برای حفاظت از محیط زیست است.

معاون فنی محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه گارد اجرایی حفاظت محیط زیست استان با پایش مرتب مناطق تحت مدیریت، آمادگی مقابله با هرگونه مخاطره را در حد توان دارد، افزود: اقدامات پیشگیرانه در راستای پیشگیری از شیوع بیماری‌ها در حیات وحش منطقه شامل برگزاری کارگروه‌های تخصصی مخاطرات زیست محیطی از جمله اقدامات انجام شده است.

اله پور عنوان کرد: به منظور حفظ ذخیره گاه‌های زیستی و حمایت از گونه‌های گیاهی و جانوری و ژن‌های بومی منطقه و برای انجام امور تحقیقاتی بهره‌وری معقول و حفظ نسل گونه‌های مختلف و جلوگیری از تعرض انسان‌ها مناطقی را با توجه به شرایط خاص منطقه در حد توان حفاظت و حراست می‌شود.

وی با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در زمینه حفاظت محیط زیست، تصریح کرد: احداث سایت پرورش، تکثیر و احیاء این جانوران، حفاظت از زیستگاه‌های حیات وحش با ساخت آبشخور و آب انبار، تامین آب و آبرسانی، تعلیف حیات وحش به صورت دستی در مناطق تحت حفاظت و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از انقراض گونه‌های جانوری "مطالعاتی بلندمدت" از جمله ماموریت‌های انجام شده ماموران حفاظت محیط زیست است.

معاون فنی محیط زیست استان با اشاره به آمارهای هواشناسی میانگین بارش‌های سالیانه در سالیان اخیر به شدت کاهش داشته و استان همه ساله جزء سه استان کم بارش در کشور محسوب می‌شود، عنوان کرد: برداشت بی‌رویه منابع آب زیرزمینی و آبیاری های غرقابی محصولات کشاورزی در جای جای این استان پهناور مزید بر علت شده تا بحران آب را به صورت محسوس احساس کرده که زنگ خطری برای طبیعت استان محسوب می‌شود.

اله‌پور با اشاره به معضلات دیگر در حوزه آب و چالش‌های مرتبط به آن، یادآور شد: راه‌اندازی تنها سیستم تصفیه فاضلاب شهری در مرکز استان که بجز آن در هیچ یک از مراکز شهرستان‌های استان سیستم تصفیه فاضلاب شهری تا کنون راه اندازی نشده است.

وی تصریح کرد: بحران آب باعث کاهش سفره آب‌های زیرزمینی و شور شدن آب‌ها و به تبع آن شور شدن خاک شده و در مواردی نشست زمین از جمله اقدامات انجام شده برای مدیریت فاضلاب‌های شهری است.

معاون فنی محیط زیست استان با اشاره به اینکه از موارد آلودگی آب، می‌تواند به باران اسیدی اشاره کرد که باعث تخریب محیط زیست می‌شود، افزود: آلودگی آب باعث آلودگی آب‌های زیر زمینی شده و بحران آب موجب کاهش پوشش گیاهی، افزایش فرسایش بادی و در نهایت موجب ایجاد پدیده ریز گردها و آلایندگی هوا می‌شود.

اله‌پور بیان کرد: در دهه‌های اخیر دستیابی به تکنولوژی و دانش فنی جدید، بهره‌گیری بی‌رحمانه از منابع طبیعی بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی گسترش چشم‌گیری یافته و عواقب تلخ و نگران کننده‌ای ایجاد کرده است.

وی خاطر نشان کرد: نابودی بخشی عظیمی از جنگل‌ها و مراتع، آلودگی روز افزون آب‌های سطحی و زیرزمینی، از بین رفتن گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری و بر هم خوردن چرخه زندگی در روی زمین حاصل بخشی از بی توجهی انسان به مواهب خدادادی است.

سید محمد آذرکار دکترای علوم محیط زیست در خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه انسان‌ در صورتی می‌تواند بر روی زمین به زیست خود ادامه دهد که محیط‌زیستی سالم داشته باشد، به خبرنگار صبح قزوین گفت: امروزه مشکلات محیط زیستی رو به رشد بوده و باید فعالان محیط‌زیست اندیشه‌ای برای حفظ آن ارائه ‌دهند.

وی با بیان اینکه تهدید اکوسیستم از جهات مختلف همچنان ادامه دارد، تصریح کرد: وظیفه همه انسان‌هاست که جلوی تخریب زمین و طبیعت را بگیرند و اقداماتی برای کاهش احتمالات از دست رفتن محیط زیبای خود انجام دهند.

این دکترای علوم محیط زیست در استان با اشاره به دلایل مهم حفاظت از محیط زیست، تصریح کرد: وابستگی زنجیره‌ حیات جانوران به محیط، گنجینه‌ درمانی طبیعت که در استان ما بسیار دیده می‌شود، همچنین مخزن بزرگ مواد خوراکی که هنوز چندان مورد استفاده قرار نگرفته از جمله دلایل مهم حفاظت از محیط زیست است.

آذر‌کار با بیان اینکه در گذشته، مصرف روزانه انرژی مردم بسیار کم بود و بیشترین وسایل خانگی پس از مصرف، به طور طبیعی تجزیه می‌شوند، افزود: امروزه در جهان صنعتی، جنس بیشتر وسایل از مواد غیرقابل تجزیه بوده که موجب آلودگی محیط زیست شده و محیط ما را به خطر می‌اندازد.

انسان تنها گونه‌ای که حیات محیط زیست را به خطر انداخته

وی با اشاره به اینکه تنها گونه‌ای که حیات محیط زیست را به خطر انداخته انسان است، بیان کرد: بحران محیط زیست امروزه به یک مسأله جدی و قابل تأمل بدل شده است.

این دکترای علوم محیط زیست در استان با بیان اینکه هر کدام از سلول‌های محیط زیست که آسیب ببیند در دراز مدت زخم‌های آن عمیق‌تر خواهد شد، عنوان کرد: خشکسالی‌ها، سیل‌ها و گردو غبارهایی به وجود آمده و تخریب‌های گسترده‌ محیط زیست، همه حاصل مصرف‌گرایی افراطی بشر است.

آذر‌کار با بین اینکه اگر خللی بین ارتباط اجزای طبیعت به وجود بیاید، آثار آن بر زندگی انسان نمایان می‌شود، یادآور شد: طبیعت، یک محیط به هم پیوسته بوده که اگر اختلالی در آن پیش آید بلافاصله اثر خود را گذاشته، ولی ما اثرات آن را بلافاصله درک نخواهیم کرد.

وی با بیان اینکه به همان اندازه که انسان با محیط زیست ارتباط دارد و به آن وابسته است، به همان اندازه هم در آن اثر می گذارد، یادآور شد: از ریشه کن کردن یک علف یا خراش روی قطعه سنگ و درخت تا ایجاد کلان شهرها که همان گسترش اثرگذاری مستقیم انسان در محیط زیست خواهد بود همه به هم وابسته بوده و بر روی محیط تاثیر خواهد گذاشت.

این دکترای علوم محیط زیست در استان، خاطرنشان کرد: حفظ تنوع زیستی، حفاظت از زیستگاه‌های حیات‌وحش، حفظ میراث‌های طبیعی و رویشگاه‌های گیاهی به ویژه گونه‌های بومی کمیاب و در معرض خطر انقراض، تامین شرایط لازم برای بهره‌برداری پایدار جوامع محلی، آموزش، پژوهش و تحقیق، طبیعت گردی بخشی از فواید مناطق تحت مدیریت به شمار می‌روند.

آموزش محیط زیست، قوانین مالیات‌ها، نمی‌توانند شهروندان را مجبور به محترم شمردن محیط زیست کنند، مگر آنکه این احترام از طریق آموزش به آنها القا شود.

گزارش از طیبه خسروی‌نیا

انتهای پیام

منبع: علمی و فناوری ایسنا