مهمانخانه بزرگ قزوین سرآغاز هتلداری نوین ایران/ برای آیندگان تنها تصویر کمرنگی از تاریخ پرافتخارمان به جا نگذاریم

به گزارش خبرنگار اجتماعی   صبح قزوین ؛

قزوین به عنوان یکی از استان‌های همجوار پایتخت، منبعی غنی از جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی را در خود جای داده که حتی گاهی از نظر ساکنان این شهر کهن نیز دور مانده است؛ در همین راستا پایگاه خبری تحلیلی صبح قزوین در نظر دارد طی هفته‌های آتی مرتبا به معرفی این شگفتی‌های طبیعی و باستانی بپردازد.

هاجر محمدی چمنی دبیر انجمن صنفی کارگری راهنمایان گردشگری استان و کارشناس مدیریت جهانگردی در گفتگویی با خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین ، به معرفی بنای تاریخی و از دست رفته مهمانخانه بزرگ قزوین پرداخت.

شهر قزوین همواره به دلیل قرارگیری در مسیر راه‌های ارتباطی محل عبور و مرور گروه‌ها و مردمان مختلفی از سرزمین‌ها و فرهنگ‌های مختلف بوده است.

در دوره قاجار نیز همچون سایر دوره‌های تاریخی این ویژگی شهر قزوین برجسته بوده؛ همچنین این شهر محل عبور گروه‌های دولتی و خاص نیز بوده است.

زمانی که ناصرالدین شاه قاجار تصمیم به احداث جاده شوسه تهران-قزوین گرفت، پنج مهمانخانه نیز طی این احداث ساخته شد، در این میان یکی از مهمانخانه‌ها که در شهر قزوین ساخته شد دارای خدمات ویژه و عالی نسبت به سایر مهمانخانه‌ها بود و بسیار مورد توجه افراد خاص، فرستادگان و سفرای خارجی قرار گرفت.

این مهمانخانه بزرگ در سال 1297 هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه و به سرپرستی آقا باقر ارباب که بعدها لقب سعدالسلطنه را دریافت نمود و آقا ابراهیم امین‌السلطان ساخته شد.

این بنای زیبا دارای 2 طبقه و یک طبقه هم کف بوده و تعداد 18 اتاق برای پذیرایی از اقامت کنندگان داشته است.

طبق نظر اکثر کارشناسان و صاحب نظران مهمانخانه بزرگ قزوین اولین هتل مدرن ایران بوده که با الگوبرداری صحیح از هتل‌های اروپایی ساخته شده است.

خدماتی که در این هتل ارائه می‌شده بسیار مقبول جهانگردان خارجی بوده چراکه اکثر آنان هنگامی که به قزوین رسیده‌اند از اقامت در این محل ابراز رضایت نموده‌اند، با توجه به خرابی راه‌ها، اسکان مسافرین در مسافرخانه‌ها و نداشتن دانش‌های نوین هتل‌داری در اکثر مهمان پذیرهای نوظهور قاجاری، این محل یکی از بهترین اماکن اقامتی در زمان خود محسوب می‌شده است؛ هر چند که از حدود 20 سال پس از تولد این پدیده زیبا، خدماتدهی در آن به شدت دچار افت شده و نارضایتی جای رضایت و مقبولیت را می‌گیرد.

یکی از مهمترین ویژگی‌های این مهمانخانه نه معماری آن بلکه خدماتی است که در دوره کاربری خود ارائه می‌داده به نحوی که در ایران منحصر به فرد تلقی می‌شده است.

مهمانخانه بزرگ قزوین جزو معدود مکان‌هایی در ایران بوده که مسافران پیش از ورود می‌توانسته‌اند برای خود در این محل اقدام به رزرو اتاق نماین؛ در ابتدا این کار توسط تلگراف و مدتی بعد هم توسط تلفن صورت می‌گرفت.

اتاق‌های مهمانخانه دارای مبلمان بوده و حتی برای تغییر پول مسافرین غیر ایرانی نیز فردی به عنوان صراف در محل مهمانخانه حضور داشته است.

یکی از ضعف‌هایی که در برخی نوشته‌های اقامت کنندگان همچون جهانگردان و افراد سرشناس ایرانی دیده شده کُندی پیشخدمت‌ها در آماده کردن غذا و یا سرویس چای بوده است.

در این میان نکته قابل توجهی که وجود دارد درباره منوهای موجود در این مهمان خانه بوده است؛ منو غذاها به سه زبان فارسی، فرانسه و انگلیسی در سالن غذاخوری به میهمانان ارائه می‌شده است.

این محل به دلیل پاکیزگی بی‌مانندش نسبت به سایر مهمانخانه و خوشرویی و برخورد نیک پیشخدمت‌هایش مکانی دلپذیر تلقی می‌شده است.

مهمانخانه بزرگ که جزئی از پروژه بزرگ ارتباطی راه اروپا در دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار بود پس از رسیدن به سال‌های رکود خود در دوران حکومت پهلوی اول جهت تعریض خیابان و امتداد یافتن خیابان سپه از بین رفت و تخریب شد.

طبق مطالعات انجام شده این مهمانخانه که سرآغاز هتلداری نوین ایران شناخته می‌شود، در خیابان شهدای کنونی (خیابان سپه) مقابل جلوخان مسجد جامع بنا شده بود که پس از سنگ فرش نمودن خیابان سپه بخش‌هایی که نشان دهنده مکان عمارت بود با سنگ فرش‌هایی که دارای رنگی متفاوت هستند و با کنار یکدیگر قرار گرفتن اشکال هندسی خاصی را به وجود آورده اند، مشخص شده است.

بیشتر اطلاعاتی که از نحوه خدمات و جزئیات مربوط به مهمانخانه در حال حاضر در دست می‌باشد برگرفته از تصاویر موجود از دوره قاجار و مکتوباتی است که از سفرنامه مسافران خارجی و داخلی این مهمانخانه به دست آمده است.

تصاویر مهمانخانه بزرگ قزوین را می‌توانید در عکسخانه عالی قاپو مشاهده کنید؛ هر پنجشنبه و جمعه از ساعت 9 صبح تا 18 عصر این مکان جهت حضور مردم و علاقمندان باز می‌باشد.

کتاب «مهمان خانه بزرگ قزوین» نوشته آقای مهرزاد پرهیزکاری نیز اثری است که سبب آشنایی بیشتر ما با این میراث از دست رفته می‌گردد.

امید آن داریم که وارثان لایقی برای میراث گرانبهایمان باشیم تا یادگاری‌هایمان برای آیندگان تنها تصاویر کم‌رنگی از گذشته پر افتخارمان نباشد.

انتهای پیام/9003