صبح قزوین ،--- علی تقوایی.
دیداری برای تعاملات تجاری یا مذاکرات جنگ و صلح؟
هفته گذشته حجت الاسلام حسن روحانی به عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور پس از سالیان متمادی به کشور ایتالیا سفر کرد، سفری که با توجه به تحولات منطقه، ایران و جهان در موضوعاتی چون ظهور داعش، تنشهای میان ایران و عربستان و اجرای برجام میتوانست برای هر دو کشور بسیار مهم باشد.
به ویژه آنکه لغو تحریمهای اقتصادی و آزادشدن درآمدهای ایران از یک سو و ضرورت نجات اقتصاد بحران زده ایتالیا از رکود و کاهش بیسابقه صادرات این کشور از سوی دیگر، ضرورت این دیدار را به طور اخص برای طرف ایتالیایی دو چندان کرده بود.
بنابراین طبیعی بود که دولت ایتالیا در پاسداشت قدوم رئیس جمهور و هیئت ایرانی سنگ تمام بگذارد و این دیدار را با بیشترین و بهترین تشریفات برگزار کند، چرا که ایتالیا برای حضور در بازارهای ایران تنها یک گزینه برای کشورمان است اما ایران میتواند در همان اروپا، دستکم 10 کشور جایگزین و حتی برتر از ایتالیا را به بازارهای داخلی خود راه دهد.
اما در کمال ناباوری برخوردهای خارج از عرف و توهین آمیزی در این سفر از طرف دولت ایتالیا در قبال رئیس جمهور و ملت ایران صورت گرفت.
برخوردی که نشان میداد طرف ایتالیایی با وهن و غرور و به مثابه یک کشور استعارگر با کشور مهم و قدرتمند ایران رفتار کرده است. به گونهای که گویی اقتصاد بحران زده این کشور هیچ نیازی به مراودات اقتصادی با ایران ندارد و از آن فراتر مقامات سیاست خارجه این کشور هیچ گونه درکی از آداب و کنفوانسیونهای دیپلماتیک نداشتهاند.
توهین ایتالیا به ایران چگونه رخ داد
در عرف روابط بین الملل همه رفتارهای دیپلماتها، حتی نحوه لباس پوشیدن و ژشت گرفتن آنها و نیز چیدمان اماکن ملاقات مسئولین و سایر مواردی از این دست دارای پیام و مفهوم است.
در واقع مردم عادی تنها صحنههای ملاقات را مشاهده میکنند اما در اصل در همین صحنههای عادی مجموعهای از نمادها و آداب دیپلماتیک وجود دارد که باید توسط طرفین رعایت شود چنانکه اگر کم ترین خللی در این زمینه وجود داشته باشد، ممکن است توهینی از این خلل برداشت شود و بر روابط میان دو کشور تاثیرات مخربی برجای گذارد.
نپوشیدن کت توسط «دانیل ارتگا» در زمان ملاقات با احمدی نژاد، نوع لباس پوشیدن امیر کویت در سفر به ایران و نحو نشستن «جان کری» در دیدار عمومی با وزیر امور خارجه ما از جمله مواردی بود که طی سالیان اخیر در هر یک از آنها تصور توهینی نسبت به کشور ایجاد شد که تقریبا همه این ظنها با واقعیت تطابق داشت و موضوع از طریق واکنشهای متقابل یا اخذ توضیحات از سفارت خانههای مربوطه پیگیری شد.
برهمین اساس در سفر اخیر حجت الاسلام روحانی نیز توهینهایی از جنس آداب دیپلماتیک خلاف عرف صورت گرفت. اما دقیقا در جریان سفر رئیس جمهور حسن روحانی به ایتالیا چه میگذرد که بسیاری از چهره ها و رسانههای داخلی به درستی آن را حمل بر رفتارهای توهین آمیز نمودند؟
موزه جنگجویان رومی محل برگزاری نشست خبری
محل ملاقات و برگزاری نشستهای خبری مشترک میان مقامات دو کشور در عرف بین الملل معمولا کاخ ریاست جمهوری هر کشور است که در ایران از نهاد ریاست جمهوری برای این منظور استفاده میشود، به ویژه اگر میهمان کشورها رئیس جمهور دیگر کشورها باشد، ضرورت استفاده از کاخ ریاست جمهوری برای برگزاری جلسات مشترک مذاکره، وعدههای غذایی مشترک و نشست خبری دوچندان میشود.
اما در رابطه با ورود رئیس جمهور ایران به کشور ایتالیا مذاکرات و نشست خبری طرفین در کاخ ریاست جمهوری برگزار نشد و به جای آن موزه «کپیتولاین رم»، «Capitoline» که محل نگاهداری تندیسهای سربازان رومی و یادگارهای جنگ های نهصد ساله ایران و روم است، انتخاب شد.
در واقع موزه جنگجویان رومی به عنوان محل برگزاری نشست خبری رئیس جمهوری دو کشور و انجام سایر مذاکرات تعیین میشود انتخابی که در طول تاریخ دیپلماسی بی سابقه مینماید.
چرا که انتخاب این مکان برای مذاکره و برگزاری نشست بیش تر به تفاخر یک کشور استعمارگر به مستعمارات خود در زمان مذاکرات جنگ و صلح شباهت دارد نه مکانی برای جلب توجه ایران برای همکاری با اقتصاد بحران زده ایتالیا.
تندیس قاتل ایرانیان بر فراز رئیس جمهور ایران
برگزاری نشست خبری و مذاکرات دو رئیس جمهور در فضای موزه جنگی، جلوههای دیگری از توهین به مردم ایران را به همراه داشت چرا که این بار با برگزاری محل نشست درست زیر پای تندیس تمام قد از«مارکوس آنتونیوس» پادشاه روم باستان که جمع زیادی از ایرانیان را برای تصاحب ایالتهای ایرانی ارمنستان و بین النهرین کشتار کرد، یکی دیگر از جلوههای برخورد توهین آمیز دولت ایتالیا نمایان شد.
آنهم توهینی که این بار به طور مستقیم متوجه مردم ایران میشد.
مارکوس آنتونیوس پادشاه امپراتوری روم باستان طی سه دهه جنگهای خونینی را با حکومت اشکانیان انجام داد و در تمام این سه دهه متجاوز او بود و حکومت ایران تنها در برابر حملات این پادشاه پرخاشگر و ستیزه جو دفاع میکرد.
در نتیجه حملات آنتونیوس به قلمرو ایران هزاران نفر از ایرانیان کشته و اسیر میشوند ضمن اینکه ایالات ارمنستان و بین النهرین نیز سالها زیر یوغ حکومت روم قرار میگیرد.
اکنون جای این سئوال است که یقینا طرف ایتالیایی به تاریخ خود تسلط دارد اما آیا فردی در جمع هیئت ایرانی به خصوص سفیر کشورمان در ایتالیا نبود که به تاریخ ایران تسلط داشته باشد و این نکته را به طرف ایرانی گوشزد کند؟
نژادپرستی از ایتالیا حاتم بخشی از ما
در برابر این رفتار ایتالیاییها که بی شباهت به رفتارهای نژادپرستانه نیست – فراموش نکنیم که موسولینی ایتالیایی بود- هیئت ایرانی و در رأس آنها آقای رئیس جمهور حقوقدان ما نه تنها اعتراضی نمیکند بلکه حاتم بخشی را نیز به حد اعلا میرسانند.
چنانکه در جریان این سفر با بیش از 600 تاجر و سرمایه گذار ایتالیایی جلسه مشترک و سخنرانی برگزار میشود و تنها در بخشهای انرژی، ساخت و ساز، فولاد و کشتیسازی قراردادهایی به ارزش 17 میلیارد میان طرفین منعقد میشود.
بنابراین کاملا طبیعی است که روزنامه فاینشنال تایمز در تحلیل خود از این سفر آن را از نظر اقتصادی یک پیروزی بزرگ برای ایتالیا قلمداد کند اما برای ایران وضعیت بگونه دیگری رقم خورده است.
ما گذشته از این که در برابر گزینههای متعدد خود، قراردادهای سنگین و یک طرفهای با ایتالیا امضا کردهایم پاسخ رفتارهای نامناسب و توهین آمیز دولت ایتالیا را نیز پاسخ ندادیم و با حاتم بخشی و دستانی پر از قراردادهایی که سود سرشارشان برای طرف غربی است به ایران بازگشتهایم.
و اما آخرین نکته این است که هنوز پس از گذشت یک هفته از وقوع این حادثه و روشن شدن ماهیت مجسمه آنتونیوس و موزه جنگی هنوز هم دستگاه خارجه کشورمان انتقادها به سفر ایتالیا را جناحی ارزیابی میکند.
در حالی که فراتر از دکتر حسن روحانی اگر هر فردی که جای ایشان بود توهین به او، توهین به همه ملت ایران محسوب میشد چرا که شخص رئیس جمهور پس از انتخاب و تفویض حکم نماینده همه ملت را دارد نه جناح و گروهی خاص، مگر اینکه دستگاه خارجه دولت با فرافکنی سعی در توجیه سهل انگاری خود را در سفر ایتالیا را داشته باشد.
انتهای پیام/2002
دیدگاه ها