علی رشید شمخال، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قزوین در مصاحبه با خبرنگار اقتصادی
صبح قزوین اظهار کرد: هر کالا دارای عرضه و تقاضاست، آن چیزی که در نهایت قیمت یک کالا را مشخص می‌کند، میزان عرضه و تقاضای آن کالاست، بنابراین نرخ ارز از تلاقی میزان عرضه و تقاضای ارز مشخص می‌شود.
وی ادامه داد: اگر ارز از تقاضای زیاد و عرضه کم برخوردار باشد، قیمت ارز بالا خواهد رفت و برعکس آن نیز صادق است.
شمخال گفت: عرضه ارزها با ماهیت‌های متفاوت رخ می‌دهد؛پارامترهای گسترده‌ای مشخص کننده عرضه و تقاضا است که مجموعه این عوامل باعث مشخص شدن نرخ ارز می‌شود.
شرایط نرخ ارز
وی در مورد شرایط نرخ ارز گفت:در روزهای اخیر شاهد افزایش نرخ ارز بودیم، عوامل متعددی روی تغییر نرخ ارز تاثیر می‌گذارند، اگر در داخل کشور قیمت کالاها افزایش پیدا کند، قدرت خرید کاهش می‌یابد. از عوامل تاثیر گذار روی این امر می توان به انتظارات، تورم‌های متفاوت و ... اشاره کرد.
شمخال افزود: دولت‌ها به شیوه خود در عرضه ارز اعمال نظر کرده تا آن را ارزان نگاه دارند. ثبات نرخ ارز از جهتی ویژگی مطلوبی برای اقتصاد به شمار می‌رود یعنی اگر اقتصاد نرخ ارز دائما در حال تلاطم باشد بسیاری مشکلات از جمله تجارت بین‌الملل،برنامه ریزی برای تولید و حتی مصرف در برخی کالاها خود به خود بر روی این امر تاثیر خواهد گذاشت.
وی اضافه کرد: بنابراین عوامل زیادی در نرخ ارز تاثیرگذار هستند، افزایش نرخ ارز اتفاق خوبی برای ما به شمار نمی رود چون تبعاتی از قبیل رفاه برای مصرف کنندگان، گران شدن نهاده‌های تولید برای تولیدکنندگان را به همراه خواهد داشت.
استاد دانشگاه آزاد قزوین بیان کرد: همان‌طور که در سال‌های 90 و 91 شاهد سقوط ارزش ریال بودیم و این امر به دلیل شدت تحریم ها و نخریدن نفت ما بود، این عمل سبب کاهش تقاضا برای ریال شد و صدمات بسیار جدی به بدنه اقتصاد ما وارد کرد بنابراین نکته مورد توجه این است که اگر نرخ ارز به صورت تصنعی تثبت شود، هزینه‌های خود را در بلندمدت نشان خواهد داد.
تعیین نرخ ارز
وی در پاسخ به اینکه در ایران نرخ ارز توسط چه کسانی تعیین می‌شود، گفت: در اغلب کشورها مرجعی که تعیین کنده نرخ ارز باشد وجود ندارد اما در ایران بانک مرکزی کنترل کننده نرخ ارز است نه اینکه بتواند تعیین کننده نرخ ارز باشد، نرخ ارز براساس مکانیزم‌های عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، هرچند که عرضه کننده عمده ارز در بازار عرضه کشور ما کماکان بانک مرکزی است.
.jpg)
شمخال ابراز کرد: نرخ ارز به دو قسمت آزاد و دولتی تقسیم می‌شود که دوگانگی این امر، زمینه رانت و فساد در اقتصاد را ایجاد می‌کند و دولتمردان ما در دوره‌های مختلف تلاش کردند که از سیاست چند نرخی بودن ارز که خودبه خود زمینه رانت اقتصادی را ایجاد می کند جلوگیری کنند.
وی گفت: وقتی فاصله نرخ ارز مبادلاتی و نرخ ارز آزاد زیاد شود، رانت حاصل قابل توجه خواهد بود و دغدغه مبارزه با رانت خواری باعث می‌شود تا دولت نرخ ارز مبادله‌ای را افزایش دهد.
شمخال یادآور شد: هر چه دولت نرخ ارز مبادله‌ای را افزایش دهد، صادرکنندگان انگیزه بیشتری خواهند داشت تا درآمد ارزی خود را درست اظهار کرده و از طریق شبکه رسمی درآمد خود را جابه‌جا کنند بنابراین اگر عرضه ارز رسمی افزایش نیابد حداقل کاهش نخواهد یافت و دلیلی برای افزایش نرخ ارز در بازار آزاد وجود نخواهد داشت.
وی توضیح داد: تولید می تواند برای کالاهای صادراتی مثبت باشد یعنی زمانیکه ارز خارجی گران و قیمت ارز داخلی کاهش یابد قدرت خرید متقاضیان خارجی برای کالاهای داخلی افزایش پیدا می‌کند. بسیاری از کشورها از این موضوع تحت عنوان جنگ ارزی سود می‌برند.کشور چین از این موضوع استفاده کرد و سالیان متمادی با پایین نگه داشتن نرخ ارز خود سبب ارزان تمام شدن کالاهای خود شد در نتیجه توانست سهم بازار و تولید خود را گسترش دهد و زمینه اشتغال برای اتباع خود را ایجاد کند، تمامی این عوامل موجب گسترش بسط و روی پا ماندن اقتصاد چین شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قزوین اظهار کرد: افزایش نرخ ارز باعث خواهد شد که کالاهای ما برای خارجی‌ها ارزان شود و زمینه صادرات افزایش یابد اما این منوط به داشتن توان و امکان تولید در مقیاس و کیفیتی کردن صادرات خواهد بود.
کاهش نوسانات نرخ ارز
وی در خصوص کاهش نوسانات نرخ ارز توضیح داد: عوامل متعددی چون عوامل روانی و فرهنگی در تقاضای ارز تاثیرگذار هستند، بنابراین مجموع عملکرد عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان می تواند مشخص کننده نرخ ارز باشد.
شمخال دلیل نوسان نرخ ارز در بازار را اینگونه بیان کرد: نوسانات عمده نتیجه مسائل ساختاری و جدی در نظام اقتصاد بین الملل کشور است، همچنین می‌تواند تابع اتفاقات جدی در عرصه اقتصاد و سیاست باشد.
وی به عوامل بی ثباتی اقتصاد در بازار فعلی اشاره کرد و گفت: اثر روانی اتفاقات گذشته خود به خود در بازار باقی مانده است. بی اعتمادی مردم نسبت به شرایط بازار و نگرانی آن‌ها برای آینده خود و تصمیماتی در مورد پس انداز خود در زمینه خرید ارز، طلا، ملک و ... زمینه بی ثباتی را فراهم می‌کند.
شمخال در ادامه تصریح کرد: روند توافق‌های سیاسی توام با تلاطم‌های مختلف نیز مزید بر علت شد و زمینه بی‌ثباتی را بیش از پیش تشدید کرد.
وی متذکر شد: اگر مردم، بازرگانان و تولیدکنندگاناطمینان حاصل کنند که هیچ نوسان شدیدی موجب ضرر احتمالی آن‌ها و هیچ اتفاق سیاسی خاص موجب نوسان شدید ارز نمی شود، تلاطم و بی‌ثباتی خود به خود از بین خواهد رفت و اقتصاد آرامش منطقی خود را پیدا خواهد کرد.
انتهای پیام/7008
دیدگاه ها