صبح قزوین ، آموزش یکی از زمینه های پیشرفت و توسعه کشور در گذر زمان و ضامن سلامت هر جامعه است. این پدیده می تواند بر روی تمامی زمینه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، رفاهی، نظامی، علمی و ... تاثیر مستقیم و غیرمستقیم شدیدی بگذارد.
در این راستا اهمیت کیفیت و عمق آموزش بر همه بارز و مشخص میشود. با نگاهی به شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور میتوان دید که وضعیت نامطلوب کنونی ریشه در ضعف آموزشی دورههای گذشته داشته، چه بسا اگر وضعیت آموزشی کشور با مدیریت، خرد و مبتنی بر علوم مدیریتی و تکنولوژی جدید اداره میشد امروزه شاهد بسیاری از مشکلات نبودیم.
حالتی را در نظر بگیرید که دانش آموزان، ارزشها، هنجارها و مهارتهاي اجتماعي لازم براي شهروند خوب بودن را نياموزند و همچنين مهارتها و تخصص لازم براي انجام وظايف فردي و اجتماعي خود را به طور مؤثر و کار آمد فرا نگيرند، در این صورت میتوان گفت که واحدهاي آموزشي رسالت خود را انجام ندادهاند.
تحقق اين رسالت مستلزم توجه به کيفيت نظام آموزشي است، افزايش انعطاف پذيري نيروي کار براي بهبود رقابت پذيري کشور، مبارزه عليه طرد اجتماعي در جامعه و بالا بردن تقاضا براي آموزش و پرورش، اهدافی هستند که بدون بهبود کيفيت آموزش و پرورش رسيدن به آنها ميسر نيست.
اگربه کيفيت توجه نشود، همه کوششها و هزينهها بيهوده خواهد بود، زيرا نه فقط عمر و استعداد دانش آموزان تباه میشود بلکه توانايي خويش را براي رقابت و بقا در جهان از دست خواهیم داد.
در کشورهايي که از لحاظ درآمد در سطح پايين و متوسطي قرار دارند، عموماً کيفيت پايين است و در بسياري از کشورها با بالا رفتن هزینههای آموزشی، کيفيت رو به زوال گذاشته است.
اگر برای ارتقای کیفیت آموزشی به بهانههای مختلف؛ مانند صرفه جویی و کمبود منابع مالی و داشتن هزینههای واجبتر؛ هزینه نکنیم باید در آیندهای بسیار نزدیک در ساخت زندانها، تقویت نیروهای امنیتی و قضایی، بیمارستانها و کلانتریها، تامین دستگاههای پیشگیری از جرم هزینه کنیم.
كيفيت آموزشی یعنی توانایی برآورده شدن هدف با بهترین حالت اجرایی که از لحاظ رضایت و پاسخ به نیازهای یک سیستم نیز در سطح بالایی قرار دارد. کیفیت مفهومي متغير، پويا و وابسته به زمان است، یعنی ممكن است آنچه كه امروز كيفيت تلقي ميشود فردا اهمیت خود را از دست بدهد.
كيفيت آموزشوپرورش، در حقيقت بستگي به كيفيت عواملي دارد كه در توليد اين خدمت مشاركت مينمايند. اين عوامل به قرار زير هستند:
كيفيت دانش آموزان بعنوان دريافت كنندگان آموزش و متقاضيان تحصيل علم، كه طرف تقاضا را تشكيل ميدهند
در این زمینه عوامل دیگری به جز سیستم آموزشی دخیل هستند. این عوامل ریشه در شرایط اجتماعی، خانوادگی و علمی دانش آموزان دارد، نبود انگیزه و علاقه کافی در دانش آموزان مهمترین این ریشههاست.
اگر نتیجه ادامه تحصیل و یادگیری نمود ظاهری و مالی چشمگیری برای دانش آموزان نداشته باشد این سوال که برای چه درس میخوانیم همیشه از جانب دانش آموزان مطرح میشود که همین امر سبب کمتر شدن علاقه و اشتیاق آنان به یادگیری میشود، همچنین با گذر زمان سیستم آموزشی را از تحقق هدف خود دور میکند.
عدم علاقه و ضعف علمی رابطه دوطرفه و متناسبی با هم دارند، یعنی ضعف علمی میتواند سبب کاهش علاقه و ادامه این روند سبب ضعف علمی شود، البته یکی از دلایل ضعف علمی نبود سیستم علمی سنجش و ارزیابی و اندازه گیری تحصیلی دانش آموزان است.
بیتوجه یا کمتوجه بودن و عدم مشارکت خانوادههای دانشآموزان نیز دلیل دیگری بر کاهش کیفیت دانش آموزان در عرضه یادگیری است که باید با سیاستهای مناسب مالی، فرهنگی و مشارکتی، خانوادهها را در امر آموزش و تحصیل فرزندانشان شریک و موثر کرد.
كيفيت معلمين بعنوان عرضهكنندگان خدمت آموزش ارائه دهندگان دانشي، كه طرف عرضه را تشكيل ميدهند
معلمان به عنوان مجری آموزشی یک کشور پایه بسیار مهمی هستند، این قسمت از سیستم آموزشی نیز میتواند از دلایل اجتماعی و علمی زیادی متأثر باشد. وضعیت معیشت فرهنگیان که به صورتهای مختلفی بر روی کیفیت آموزشی تاثیر میگذارد، مدرسی که معیشت مناسب نداشته باشد برای تامین معاش خود مجبور به اشتغال های دوم و گاهی سوم میشود که این امر سبب میشود تا مدرس دیگر از لحاظ علمی به روز و آماده نباشد.
حقوق پایین سبب مشغله فکری مدرس در حین تدریس و نارضایتی مدرس شده که اثرات نامطلوب خود را در کلاس درس میگذارد. سطح رفاه پایین مدرسان به عنوان قشر تحصیل کرده و کسی که عمری را در جهت ارتقای علمی خود و کشور گذرانده انگیزه را در دانش آموزان کشته و سبب بی علاقه شدن دانش آموزان می شود.
رفع مشکلات معیشتی فرهنگیان مهم ترین عامل در ارتقای سطح کیفیت آموزشی به حساب میآید، زیرا معلمی که با علاقه و تمام وجود کار کند میتواند در از بین بردن عوامل دیگری که سبب دور شدن از اهداف میشوند موثر باشد، همچنین میتواند دانش آموز بی انگیزه را علاقمند کند و نواقص دیگر سیستم آموزشی را مرتفع کند.
امروزه كيفيت معلم به عنوان يكي از عوامل تعيين كننده، كيفيت آموزش و پرورش قلمداد ميشود. در كيفيت كار معلم بسياري دخالت دارند: ميزان تحصيلات، آموزشهاي لازم براي تعليم، علاقه و انگيزه به تدريس، تعهد و مسئوليت در امر آموزش، ميزان تجربه و نهايتاً ميزان حقوق و دستمزد دريافتي.
صلاحيت معلم، اعتقاد او به توانايي شاگردان براي يادگيري دانش آموزان، توسعه حرفهاي مداوم، مكانيسمهاي بازخورد، نظارت و ارزيابي دائمي معلم از دانش آموزان، زندگي خوب و شرايط كاري مناسب معلمان به يادگيري بيشتر منجر ميشود.
يكي از عوامل مهم و مؤثر در تعيين كيفيت آموزش تناسب تخصص و تجربه معلم با موضوع درس است. رابطهي مستقيمي بين مهارتهاي حرفهاي و اطلاعات علمي معلمان و دبيران با سطح علمي آموزش دانش آموزان آنان وجود دارد.
كليد اصلي و مهم پيشرفت كيفيت آموزش در دستان معلماني توانا و تحصيلكرده ميباشد. بهبود كيفيت آموزش به بهبود وضعيت استخدام، آموزش، وضعيت اجتماعي، شرايط كار معلمان بستگي دارد و معلمان نياز به دانش و مهارت مناسب، خصوصيات شخصيتي، امكان موفقيت شغلي و انگيزه دارند تا بتوانند انتظارات ديگران را برآورده بسازند.
كيفيت امكانات و تجهيزات ضروري براي فراهم آوردن محيطي مطلوب كه در آن عمل آموزش به صورت مفيدتري ارائه شود
امکانات آموزشی در کنار نقش مهم معلمان نقش بسزایی دارد. بسیار پیش آمده است که مطلبی که در سرفصل آموزشی بوده به علت نبود امکانات آموزشی مربوطه کنار گذاشته شده است. امکانات آموزشی تنها به گچ و تخته سیاه و میز و نیمکت ختم نمیشود. امکانات آموزشی باید در راستای سرفصل مطالب تهیه و استفاده شود. این امکانات باید از نظر زمان رو به جلو باشند تا دانش آموزان را با تکنولوژیهای جدید نیز آشنا کنند. امکانات آموزشی شامل سیستمهای تهویه و گرمایشی نیز می شود.
كيفيت خدمات اداري سازمان هاي هدايت كننده و برنامه ريزان آموزشي در جامعه، آنان كه اهداف كمي و كيفي آموزش را ترسيم و بر اساس آن منابع لازم را تخصيص مينمايند
سیاستگذاریهای کلی آموزش و پرورش مسیر رسیدن به اهداف سیستم آموزشی را ترسیم میکنند. هرگونه اشتباه در این سیاستگذاریها میتوانند آینده کشور را تغییر داده و به بحران بکشد. چه بسا که هرگونه خلاقیت و ابتکار و ابداع روشهای علمی و تجربی میتواند آیندهای روشن را برای جامعه پایه ریزی کند.
لحظه سرنوشت ساز آموزش لحظهاي است كه دانش آموز ياد ميگيرد. تحقيق و تجربه نشان ميدهد كه يادگيري نتيجه يك عامل خاص مثل جزوه درسي، برنامه درسي يا حتي معلم نيست. يادگيري به كل بافت يادگيري و تركيب كل دروندادها بستگي دارد. آموزش نتيجه عواملی چون؛ تدريس خوب، برنامه درسي مرتبط، محيطهاي آموزشي مجهز، مديريت اثربخش و كاربرد روشهاي يادگيرنده در دستيابي به كيفيت است.
انتهای پیام/7008
دیدگاه ها